Refleksje pokongresowe

Jaka będzie przyszłość brunatnego paliwa zastanawiali się uczestnicy X Jubileuszowego Międzynarodowego Kongresu Górnictwa Węgla Brunatnego, który obradował w dniach 16 – 18 kwietnia w Bełchatowie. Patronat nad tym prestiżowym wydarzeniem objął premier Mateusz Morawiecki.

Do Bełchatowa przyjechali przedstawiciele kopalń węgla brunatnego, specjaliści z prestiżowych ośrodków naukowych oraz eksperci związani z branżą górniczą i energetyczną. Wśród kilkuset uczestników byli goście z różnych krajów, między innymi z Japonii, Niemiec, Rumunii, Hiszpanii, Kanady, Grecji, Czech i Serbii. Na kongresie kopalnię Konin reprezentowali: Krzysztof Kubajewski, naczelny inżynier górniczy, Karol Furmaniak, naczelny inżynier energomaszynowy, Andrzej Wicher, główny inżynier mechaniczny oraz Dariusz Sikiewicz, kierownik robót górniczych odkrywek Drzewce i Tomisławice.

Zakres tematyczny kongresu był niezwykle szeroki. Dyskutowano o czasochłonnych inwestycjach w nowe złoża, nowoczesnych technologiach stosowanych w górnictwie oraz niekonwencjonalnych sposobach wykorzystania brunatnego surowca. Wiele czasu poświęcono europejskiej polityce ochrony klimatu, oddziaływaniu kopalń na środowisko naturalne oraz problemom rewitalizacji obszarów pogórniczych. Uczestnicy podkreślili rolę węgla brunatnego w krajach europejskich i na świecie oraz jego znaczenie dla bezpieczeństwa energetycznego Polski. Sytuację branży w swoich krajach oraz stosowane w nich rozwiązania technologiczne, dotyczące między innymi ochrony środowiska oraz wykorzystania kopalin towarzyszących, przedstawili dyskutanci z Niemiec i Czech.

O kilka refleksji na kongresu poprosiliśmy Krzysztofa Kubajewskiego.  Oto jego spostrzeżenia:
Na kongresie, podobnie jak dwa lata temu, wystąpił wiceminister energii Grzegorz Tobiszowski. Mówił 20 minut, ale w sprawach branży mało konkretnie, natomiast wypowiadał się dosyć obszernie na temat kopalni Bełchatów i decyzji środowiskowej dla Złoczewa, dziękował wszystkim zaangażowanym w ten proces,  który jest poważnym krokiem w  kierunku uzyskania  koncesji  na  eksploatację tego  złoża.  Sprawę  Złoczewa  podnoszono do rangi  sukcesu,  natomiast o odkrywce  Ościsłowo  nie  powiedziano nic.
Prof. Kasztelewicz w swoim dosyć emocjonalnym wystąpieniu podkreślił, że od poprzedniego kongresu nic się nie zmieniło. Stwierdził, że na monity środowisk naukowych i przemysłowych nikt nie reaguje, trafiają w próżnię. Złoczew ruszył, ale dwa lata temu mówiono także o złożach Gubin i Ościsłowo.
W związku z tym odczuliśmy pewien zawód, że w takim środowisku, z udziałem ministrów i decydentów, najistotniejszy dla nas temat pozostał na uboczu.

Było natomiast wiele ciekawych wystąpień pokazujących, że w branży dużo się dzieje. Widać postęp, szeroko wchodzi automatyka, elektronika i inne nowoczesne technologie. Mnie osobiście, jako doświadczonemu pracownikowi, niektóre pomysły bardzo się podobały. Wiele firm i ośrodków badawczych pracuje dla górnictwa, zaangażowanie nauki jest dosyć spore i bogate firmy, jak PGE, mocno z tego korzystają. Te doświadczenia będą mogły przenieść na nowe złoża.

W drugim dniu mieliśmy do wyboru wyjazd do kopalni lub elektrowni, a ponieważ nasza górnicza grupa odkrywkę zna na wylot, wybraliśmy – podobnie jak wiele innych osób – zwiedzanie elektrowni. Pokazano nam nowy blok 858 MW, o wysokiej sprawności 42 proc, oddany w 2011 roku, przewodnik wyczerpująco o nim opowiedział. Mimo że jest to blok węglowy, w środku jest sterylnie czysto, wszystko dopieszczone, wielkie wrażenie robi bardzo nowoczesne, wręcz kosmiczne, centrum sterowania. Na podświetlanej makiecie, w obrazowy, ciekawy sposób pokazano nam sposób produkcji energii w tym bloku.

Biorąc pod uwagę moc bełchatowskiej elektrowni, 5000 MW, surowca potrzeba naprawdę sporo. Odkrywka Bełchatów ma już końcówkę węgla, eksploatacja jest prowadzona głównie na odkrywce Szczerców. Koledzy z Bełchatowa robią wszystko, żeby zapewnić potrzebną ilość surowca, obecnie cały uwięziony węgiel jest eksploatowany, wyciągają wszystko, co się da.
Złoczew powstanie gdzieś w roku 2030. Elektrownia jest oddalona o około 80 km, co rodzi problem sposobu dostawy węgla, teraz są rozpatrywane dwa warianty – kolejowy i przenośnikowy, oczywiście z tym się wiążą koszty. Nie zmienia to faktu, że decyzję środowiskową mają (koncesja pewnie też będzie) i mogą spokojnie myśleć, jak ten problem rozwiązać.

Zwiedzaliśmy także stanowiska firm produkujących na potrzeby węgla brunatnego, z wieloma z nich współpracujemy, jak Siemens, producent skrobaków Hosch czy fabryka łożysk do krążników – jej nowości zainteresowały kolegów z branży mechanicznej. Wystawcy prezentowali swoje osiągnięcia, przedstawiali nowe trendy, nowe rozwiązania. Uważam, że należy korzystać z nowych propozycji, bo to zawsze prowadzi do oszczędności i mniejszej awaryjności maszyn i urządzeń.

Wzięliśmy udział w kilku dyskusjach panelowych. Najciekawsza była ta, którą prowadził prof. Kasztelewicz, w charakterystycznym dla siebie stylu, w przyjemnej atmosferze. Panel dotyczył związku przemysłu i nauki, uczestniczyli w nim naukowcy z Politechniki Wrocławskiej i Śląskiej oraz AGH. Można powiedzieć, że rozpatrywaliśmy problemy i sposoby ich rozwiązania w swoim gronie. Prezentowano także rozwiązania stosowane przez firmy zagraniczne. Okazało się, że w wielu sprawach Polska może konkurować z Niemcami, liderem w branży, a w niektórych przypadkach nasze zastosowania są lepsze i nowocześniejsze.    e

Fot. Uczestnicy kongresu

Uchwała X Międzynarodowego Kongresu Górnictwa Węgla Brunatnego

1. Nie można zrezygnować z wydobycia i wykorzystania węgla brunatnego
Stwierdzenie to wynika z trendu stałego wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną oraz faktu, że węgiel brunatny w Polsce i w Europie jest obecnie najtańszym paliwem wykorzystywanym do produkcji energii elektrycznej. Szczególnie istotne znaczenie ma to w krajach rozwijających się. Obecnie i w przewidywalnej perspektywie węgiel kamienny i brunatny pełnią ważną rolę w gospodarce wielu państw świata, zabezpieczając potrzeby energetyczne i zapewniając stały rozwój społeczeństw.

2. Priorytetowy cel polityki surowcowej każdego państwa to zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju
Obecnie światowa energetyka opiera się w ok. 41% na węglu kamiennym i brunatnym jako nośnikach ciepła do produkcji energii elektrycznej. W tych uwarunkowaniach koszt emisji CO2 powinien uwzględniać potrzeby zapewnienia niezależności i bezpieczeństwa energetycznego Państw.

3. Rozwój górnictwa i energetyki opartej na rodzimych surowcach energetycznych to utrzymanie i rozwój kopalń i elektrowni oraz firm pracujących na rzecz tej branży
Każda nowa inwestycja zarówno w zakresie budowy nowej kopalni, jak i w budowie nowych mocy energetycznych, to wiele tysięcy nowych miejsc pracy w okresie powstawania oraz pracy kopalni i elektrowni. Kompleksy górniczo-energetyczne mają bardzo istotne znaczenie społeczne i gospodarcze w ujęciu regionalnym.

4. Polska energetyka oparta jest głównie na własnych surowcach energetycznych, tj. węglu kamiennym i brunatnym
Produkcja ok. 88% energii elektrycznej z tych kopalin daje nam pełną niezależność energetyczną a koszty jej produkcji są obecnie najniższe w porównaniu do innych technologii. Polska posiada zasoby węgla kamiennego i brunatnego na szereg stuleci a także cenione w świecie doświadczenie w ich wydobyciu i przeróbce. Co więcej, Polska posiada odpowiednie zaplecze naukowo-projektowe i fabryki zaplecza technicznego mogące produkować maszyny i urządzenia na własne potrzeby, a także na eksport.

5. Uwarunkowania rozwoju górnictwa węgla brunatnego w Polsce są złożone pod względem prawnym, ekologicznym, ekonomicznym oraz wizerunkowym
Górnictwo węglowe jest istotnym elementem składowym strategii energetycznej Polski i przez najbliższe dekady może utrzymać światowe standardy funkcjonowania. Należy przyjąć jedną doktrynę górniczo-energetyczną opartą na krajowych uwarunkowaniach społeczno-gospodarczych, na bazie ogólnego konsensusu stawiającego głównie na interes Polski.

6. Należy intensyfikować działania w zakresie tempa wdrażania najnowszych rozwiązań w zakresie czystych technologii węglowych oraz rozwoju technologii chemicznej przeróbki węgla na paliwa płynne i gazowe.
Węgiel brunatny bardzo dobrze nadaje się do konwersji chemicznej i produkcji paliw płynnych i gazowych oraz wodoru.

7. Powinno się zabezpieczyć złoża węgla brunatnego do wykorzystania w ramach inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym
Należy wyeliminować bariery prawne w zakresie udostępniania nowych złóż a także usprawnić procedury koncesyjne ograniczając nieuzasadnione możliwości blokowania inwestycji przez gminy przy spełnieniu przez przedsiębiorcę górniczego określonych prawem wymogów.

8. Należy zbudować miks paliwowy, w którym węgiel brunatny będzie gwarantem bezpieczeństwa i stabilności produkcji elektrycznej w kraju, przy współudziale branży OZE
Jest to szczególnie ważne w gospodarkach rozwijających się, w których wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną jest nieunikniony.

9. Brak zagospodarowania nowych złóż to radykalny spadek wydobycia węgla brunatnego po 2030 roku i całkowite zaprzestanie jego wydobycia po 2045 roku
W najbliższej perspektywie najistotniejsze jest zagospodarowanie złóż Złoczew i Gubin w PGE GiEK oraz Ościsłowo w PAK KWB Konin. Złoża te powinny stanowić fundament bezpieczeństwa energetycznego naszego kraju.

10. Stosowane w świecie i Polsce sposoby eksploatacji kopalin maksymalnie ograniczają negatywny wpływ na środowisko naturalne
Związana z eksploatacją kopalin rekultywacja terenów poeksploatacyjnych, prowadzona jest przez kopalnie na najwyższym światowym poziomie, zapewniającym ponowne wykorzystanie tych terenów do produkcji rolnej, leśnej oraz na potrzeby rekreacji po zrealizowaniu działań rewitalizujących teren pogórniczy.

Uchwała została przekazana między innymi prezydentowi i premierowi, marszałkom Sejmu i Senatu oraz przedstawicielom kierownictw administracji rządowej i samorządowej.

Dodaj komentarz