Pojezierze Adamowskie

Poprawa stosunków wodnych, a zwłaszcza zwiększenie retencji w rejonie działalności kopalni Adamów to cel programu przyjętego wspólnie przez ZE PAK, PGW Wody Polskie i samorządy powiatu tureckiego.

Przypomnijmy: KWB Adamów działała przez 60 lat, gospodarując na obszarze ponad 4 tys. ha. W swojej historii eksploatowała cztery odkrywki – Adamów, Bogdałów, Władysławów i Koźmin, największa z nich – Adamów – prowadziła wydobycie jeszcze w pierwszych miesiącach tego roku.

W efekcie istnienia kopalni nastąpiły zmiany układu hydrologicznego w otoczeniu odkrywek, między innymi przerwane zostało koryto rzeki Teleszyny, a kilka cieków wodnych przełożono poza obszar działalności górniczej.
Z drugiej strony, na skutek prowadzonej rekultywacji system hydrograficzny powiększony został o nowe elementy – w wyrobiskach zamkniętych odkrywek utworzono trzy zbiorniki wodne: Bogdałów, Janiszew i Przykona. Nadal napełniane są wyrobiska, w których powstaną cztery kolejne akweny: Władysławów, Koźmin, Głowy oraz Koźmin Końcowy. Na tym nie koniec, bowiem w planach są dwa zbiorniki po ostatniej odkrywce, Adamów Pośredni i Adamów Końcowy. W sumie powstanie zatem dziewięć pogórniczych akwenów.

Program odbudowy zasobów wodnych przewiduje zasilanie układu hydrologicznego wodami zbiornika Jeziorsko i odbudowanie koryta Teleszyny. Powstaną także budowle pozwalające prowadzić gospodarkę wodną w zlewniach Teleszyny i Kiełbaski, a kanał łączący te rzeki stanie się głównym szlakiem odprowadzającym wody powodziowe z Teleszyny Górnej.

Z przyjętego harmonogramu prac wynika, że w ciągu najbliższych miesięcy wykonane zostaną budowle gospodarki wodnej przy zbiorniku Głowy oraz ustalona linia brzegowa wód płynących. W przyszłym roku zakończy się napełnianie zbiorników Koźmin i Głowy, będą odtworzone koryta rzek Teleszyna i Topiec oraz zbudowany kanał Struga Spicimierska – Kaczka.
Na kolejny 2023 rok zaplanowano zakończenie napełniania zbiornika Koźmin Końcowy, budowę urządzeń hydrotechnicznych na Teleszynie oraz przy zbiornikach Adamów Pośredni i Adamów Końcowy i rozpoczęcie ich napełniania. Obiekty w rejonie Teleszyny przejmie PGW Wody Polskie.

W roku 2025 zostanie napełniony zbiornik Adamów Pośredni, a w roku 2027 Adamów Końcowy; oba zasilane będą wodą ze zbiornika Jeziorsko przez pompownię Miłkowice II. Etap ten zamknie proces odbudowy zasobów wodnych – zwiększona retencja zapewni ochronę przeciwpowodziową i zapobiegnie skutkom suszy w rejonie Turku.

– Właściwa gospodarka wodna,  zbudowanie  systemu retencji  w oparciu  o nowe  i już istniejące  cieki wodne,  a także  powstające w wyrobiskach kopalnianych zbiorniki  oraz odpowiednia melioracja terenów rolniczych to wyzwania,  które stoją przed regionem.  Rekultywacja terenów  i przywrócenie zadowalających  stanów wód  leży w interesie wszystkich mieszkańców,  jak i przyszłych pokoleń – podkreśla starosta turecki Dariusz Kałużny. *

Z tą opinią zgadza się wójt gminy Przykona Mirosław Broniszewski: Wizja stworzenia na terenach pokopalnianych dziewięciu zbiorników wodnych o powierzchni ponad 800 ha z możliwością retencji 170 mln m3 wody oraz odbudowa 75 km cieków wodnych zdecydowanie poprawi mikroklimat na tym terenie. Zwiększona zostanie retencja tak potrzebnej brakującej do codziennego użytku wody, poprzez stworzenie pojezierza z możliwością jego wykorzystania także do celów rekreacyjnych.*

Pisząc  wcześniej  o rekultywacji  terenów pogórniczych  w KWB Adamów  (patrz:  GG wrzesień 2018),  nazwaliśmy  kształtowany obszar  Pojezierzem Adamowskim.  Wygląda na to,  że jest  ono  coraz  bliżej.           łc, psl, eg

* „Echo Turku”, 25 maja 2021

Na górnym zdjęciu zbiornik Bogdałów
Grafika: Łukasz Czarnecki