Dziady

Dziady to pradawny zwyczaj wywodzący się z przekonania, że dusze dziadów, czyli zmarłych przodków, co pewien czas powracają do miejsc, w których przebywały za życia. Podczas obrzędu próbowano nawiązać kontakt z dziadami i pozyskać ich życzliwość, bowiem od niej zależała pomyślność w życiu i urodzaj. Zwyczaj ten kultywowany był zwłaszcza na wschodnich obszarach Rzeczypospolitej, zachodniej Ukrainy i Białorusi.

Dziady przypadały w nocy z 31 października na 1 listopada, przed świętem zmarłych obchodzonym 2 listopada. W czasie obrzędu dziadów dusze karmiono i pojono w domach albo bezpośrednio na grobach. Rozpalano także ogniska dla dusz, aby oświetlić im drogę i umożliwić ogrzanie się.
Szczególną rolę w tym czasie odkrywali żebracy, także zwani dziadami. Traktowano ich jako łączników ze światem zmarłych. W imieniu żyjących zwracali się oni do dusz przodków, za co otrzymywali zapłatę w postaci monet albo jedzenia.

Ślady po obrzędach dziadów są widoczne do dziś. Chrześcijański dzień Wszystkich  Świętych obchodzi się w tym samym czasie co pogańskie dziady, a na grobach bliskich, podobnie jak kiedyś, płoną światełka.    e