600 milionów ton węgla na 70-lecie kopalni Konin

W jubileuszowym roku 70-lecia działalności KWB Konin górnicy wydobyli 600-milionową tonę węgla. Wydarzenie to miało miejsce w poniedziałek 23 listopada na odkrywce Jóźwin. Surowiec został załadowany na wagon o godz. 12:09, skład dojechał na estakadę w Elektrowni Pątnów o godz. 12:43.

Wydobycie w kopalni Konin ruszyło w 1945 roku. Na stumilionową tonę węgla trzeba było czekać do roku 1972. Dokładnie dziesięć lat później górnicy wydobyli dwustumilionową tonę węgla. W roku 1989 było 300 milionów ton, w 1996 roku – 400 milionów ton, w 2005 roku 500 milionów ton, a w 2010 roku 550 mln ton.
Wieloodkrywkowa kopalnia Konin jako jedyna w Polsce ma tak bogate doświadczenie w uruchamianiu kolejnych odkrywek, w swojej historii otworzyła ich aż dziesięć.
Pierwszą był Morzysław, na którym niewielkie wydobycie prowadzono jeszcze w latach wojny. Eksploatacja pola Morzysław została zakończona w roku 1953. Odkrywka ta dała 1 042 tys. ton węgla.
Nieco intensywniej prowadzono eksploatację na drugiej odkrywce Niesłusz, z której pierwsza tona węgla została wydobyta w roku 1953. Do czasu zamknięcia Niesłusza w 1961 roku wydobyto tam 4 079 ton węgla.
Działalność pierwszych dwóch odkrywek jest na tyle odległa w czasie, że nie dysponujemy dokumentacją fotograficzną z tamtych lat. Zachowały się natomiast zdjęcia przedstawiające pracę trzeciej odkrywki Gosławice, której budowa ruszyła w 1953 roku. Pierwsza tona węgla z tej odkrywki została przewieziona do Elektrowni Konin 1 października 1957 roku.

Gosławice pod koniec lat 1950. Odkrywka była usytuowana w pobliżu widocznej w tle brykietowni, która wykorzystywała węgiel zarówno do przerobu na brykiety, jak i do produkcji prądu zasilającego miasto. Pozostała część surowca z Gosławic była odstawiana do elektrowni.

Odkrywka Gosławice na przełomie lat 1950-60. Koparka SchRs 315 to jedna z dwóch pierwszych maszyn tego typu, sprowadzonych do kopalni Konin. Jedna z nich była wykorzystywana do urabiania węgla, druga do zdejmowania nadkładu.

Hałdy z węglem na odkrywce Gosławice. Z prawej widoczna koparka SchRs 315, w środku skład węglowy. Przewóz węgla odbywał się wówczas za pomocą transportu kolejowego. Składy wagonów ciągnęły elektrowozy typu LEW 75.
Średnie roczne wydobycie węgla na Gosławicach wynosiło 2,7 mln ton. Odkrywka funkcjonowała do 1974 roku; wydobyto z niej 38 852 tys. ton węgla.

Kolejna konińska odkrywka – Pątnów, rok 1997, na węglu pracuje koparka Rs 400.
Pątnów otworzył erę dużych odkrywek, był zaprojektowany z większym rozmachem i tak też działał. Do eksploatacji złoża wykorzystywano nowocześniejsze maszyny o większej wydajności, wśród nich koparki SchRs 800 i Rs 400 oraz zwałowarki As 1120, a później A2RsB 8800.
Pierwszy pociąg załadowany pątnowskim węglem odjechał do Elektrowni Konin 22 lipca 1962 roku.
W początkowym okresie istnienia Pątnowa odstawa węgla prowadzona była, podobnie jak na poprzednich odkrywkach, za pomocą transportu kolejowego. Stosowano jednak większe elektrowozy typu LEW 100.
W późniejszym czasie wprowadzone zostały przenośniki taśmowe, transportujące węgiel na załadownię zlokalizowaną w Honoratce, skąd wagonami kolejowymi przewożono surowiec do elektrowni.
Odkrywka Pątnów działała do 2001 roku. Wydobyto z niej 129 783 tys. ton węgla.

Odkrywka Kazimierz w roku 1967, węgiel urabia koparka Rs 560.
Kazimierz był pierwszą odkrywką, na której wprowadzono transport przenośnikowy. Nowy system, eliminując kłopotliwy przewóz kolejowy, znacznie zwiększył możliwości wydobywcze kopalni.
Przenośniki taśmowe transportowały urobek do załadowni, która w pierwszym okresie znajdowała się w Nieświastowie, a w późniejszym na tzw. Skibach, w okolicy miejscowości Białobród.
Pod nazwą Kazimierz funkcjonowały dwie odkrywki: Kazimierz Południe i Kazimierz Północ. Pierwsza rozpoczęła wydobycie w styczniu 1966 roku, druga zakończyła je 24 czerwca 2011 roku. Przez 46 lat eksploatacji, z obu pól wydobyto w sumie 131 828 tys. ton węgla.

Załadownia odkrywki Jóźwin, połowa lat 1970. Jak zanotowano w kronice: Węgiel na poziomach roboczych podaje się na przenośniki przesuwne o szerokości taśmy 1400 mm, dalej zbiorczymi z taśmą 1600 mm do załadowni na powierzchni terenu i wagonami z trakcją elektryczną do Elektrowni Pątnów lub Konin.
Prace nad uruchomieniem tej odkrywki rozpoczęły się w drugiej połowie lat 1960. Węgiel został odkryty w 1971 roku, a 17 lipca 1971 pierwsza tona surowca odjechała do elektrowni.

Jóźwin w roku 1982, widoczna koparka SchRs 315 i przenośnik węglowy.

Widok współczesny Jóźwina, na zdjęciu koparka węglowa Rs 560, w tle ciąg nadkładowy.
Jóźwin (dzisiaj istniejący jako Jóźwin IIB) jest najdłużej działającą odkrywką o największej zdolności wydobywczej, stanowiącą filar KWB Konin. Od rozpoczęcia eksploatacji wydobyto z niej 159 268 tys. ton węgla, najwięcej w historii kopalni.

Uruchomiona 26 listopada 1982 roku odkrywka Lubstów słynęła z pokładu węgla o rekordowej miąższości. Od strony wschodniej ściana węgla miała 90 m. Ogrom surowca sprawił, że do wydobycia wykorzystywano nie tylko koparkę SchRs 315 czy Rs 560, ale także maszyny o większej wydajności, jak widoczna na zdjęciu KWK 800M.
Średnie roczne wydobycie z Lubstowa wynosiło 6 mln ton. Do końca swojej działalności, do 3 kwietnia 2009 roku, odkrywka Lubstów dała 107 332 tys. ton węgla.

A to odkrywka Drzewce, rok 2006, na węglu pracuje zmodernizowana koparka Rs 400.
Złoże Drzewce składa się z trzech pól: Bilczew oraz Drzewce A i Drzewce B. Eksploatację rozpoczęto od Bilczewa, gdzie udało się rekordowo szybko (w ciągu czterech miesięcy) odsłonić pokład węgla.
Wydobycie ruszyło 5 sierpnia 2005 roku.

Drzewce w pełni eksploatacji, na fotografii ponownie koparka Rs 400.
Odkrywka pracuje w cyklu pięcioletnim, w roku 2010 zamknięte zostało pole Bilczew i rozpoczęła się eksploatacja pola Drzewce A. Po kolejnych pięciu latach nastąpiło przejście z pola A na Drzewce B – wydobycie ruszyło tam 21 sierpnia 2015 roku.
O początku eksploatacji odkrywki do końca ubiegłego roku wydobyto z niej 22 254 tys. Ton węgla.

Załadownia najmłodszej odkrywki Tomisławice.
Odstawa surowca do ZE PAK ruszyła 20 września 2011 roku, trzy miesiące po odkryciu węgla. Na odkrywce zastosowano nową dwuetapową metodę odstawy, węgiel jest najpierw przewożony samochodami na za ładownię w Lubstowie, a stamtąd transportem kolejowym do elektrowni.

Tomisławice w roku 2014. Po kilku latach funkcjonowania odkrywka nabrała płynności, a po przebudowie przeprowadzonej rok temu rozmachu i zbliżyła się do optymalnego wydobycia.
Od początku działania do końca 2015 r. z Tomisławic wydobyto 6 626 tys. ton węgla.

Wszystkie obszary, na których zakończono eksploatację, są poddawane zabiegom rekultywacyjnym. W efekcie tych prac powstają tereny dające ciekawe i różnorodne możliwości zagospodarowania.
Na zdjęciu zawody wędkarskie zorganizowane na dawnym osadniku odkrywki Jóźwin.

Niecka po wyrobisku końcowym zostaje wypełniona wodą i przekształca się w zbiornik, stanowiący urozmaicenie terenu i atrakcję dla mieszkańców.
Kleczewianie chętnie wypoczywają na Malcie Bis, czyli w Parku Rekreacji i Aktywności Fizycznej, utworzonym na terenie po odkrywce Jóźwin.

Mieszkańcy konińskiego osiedla Zatorze często odwiedzają okolice jeziora powstałego w miejscu odkrywki Niesłusz. Atrakcją zbiornika są widowiskowe fontanny.

eg

Fot. Piotr Ordan, archiwum