TAK dla rozwoju, TAK dla nowych odkrywek

Na profilu FB Odkrywkowo zamieszczony został apel do mieszkańców Zagłębia Konińskiego. Autorzy, Oskar Radke i Rafał Grzybowski, zwracają uwagę na trudną sytuację kopalni Konin i niepewną przyszłość sektora paliwowo-energetycznego w naszym regionie, prosząc o poparcie dla nowych odkrywek. W apelu czytamy:

Piszemy ten post po to, by uświadomić Wam czytelnikom, obserwującym i zainteresowanym naszym fanpage’em, jaki wielki problem czeka region koniński oraz ZE PAK i KWB Konin. Czas płynie, a w tej chwili żadnych konkretnych decyzji nie mamy. Zapraszamy do przeczytania naszego artykułu, bo napisaliśmy coś od siebie, jako mieszkańcy tego miasta i bardzo prosimy o udostępnianie, tak aby dotarło to do jak największej ilości ludzi. Niech nasz głos będzie słyszany!

Ogólny opis sytuacji, brak decyzji w sprawie Ościsłowa
Kopalni Węgla Brunatnego Konin – miastotwórczyni nowego Konina i kreatorce Zagłębia Konińskiego – pisana jest niepewna przyszłość. PAK KWB Konin, będąc głównym zakładem Zagłębia Konińskiego i zarazem jedynym dostawcą węgla (wraz z KWB Adamów) dla Zespołu Elektrowni PAK, poprzez odwlekanie decyzji na uruchomienie nowej odkrywki Ościsłowo nie będzie w stanie zapewnić ciągłości dostaw surowca dla elektrowni, co w konsekwencji przełoży się na upadek Zagłębia Konińskiego oraz być może zachwianie w Krajowym Systemie Energetycznym, ponieważ coraz więcej starych jednostek wytwórczych jest odstawianych.

Zakończenie eksploatacji w odkrywkach Drzewce i Jóźwin IIB
Kończące się pokłady węgla w O/Drzewce, dla której wydobycie powinno się zakończyć na przełomie 2019/2020 przy wydobyciu 2,1 mln ton węgla rocznie, oraz O/Jóźwin IIB – nieco dłużej, na przełomie 2020/2021 przy wydobyciu 5,5 mln ton węgla rocznie, potęgują złą sytuację w zaopatrzeniu w paliwo dla Zespołu Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin i wskazują na pilną potrzebę uruchamiania infrastruktury nowych odkrywek PAK Kopalni Węgla Brunatnego Konin. Ostatnią odkrywką, która posiada jeszcze złoże i jest eksploatowana, jest O/Tomisławice. Tutaj teoretycznie wydobycie ma zakończyć się około 2030 roku. Jednak jedna odkrywka nie zapewni paliwa dla wszystkich działających bloków. W tej chwili większość surowca z Tomisławic spalana jest w Elektrowni Pątnów II. Pytanie, a co z modernizowanymi blokami w Pątnowie I?

Utrata miejsc pracy, wzrost bezrobocia
Obecnie w KWB Konin (działającej na O/Tomisławice, O/Jóźwin IIB i O/Drzewce) oraz ZE PAK zatrudnionych jest około 6 000 osób. Trzeba pamiętać, iż na jeden etat w konińskiej kopalni i elektrowniach przypadają 3 inne miejsca pracy, co daje nam liczbę około 18 000 osób mniej lub bardziej związanych z sektorem paliwowo-energetycznym Zagłębia Konińskiego. W przypadku zamknięcia kopalni Konin poza jej pracownikami, którzy stracą pracę, skutki zamknięcia KWB odczują także pracownicy spółek i przedsiębiorstw związanych niebezpośrednio z kopalnią, których profil działalności ukierunkowany jest na usługi względem kopalni i elektrowni bądź podległych im spółek. Trzeba powiedzieć wprost, iż likwidacja KWB Konin doprowadzi do lawinowego wzrostu bezrobocia w mieście, powiecie i samej Wielkopolsce wschodniej. Takie zjawisko przełoży się także na emigrację ludności w poszukiwaniu miejsc pracy odpowiadających ich kwalifikacjom – specjaliści, technicy, górnicy i inżynierowie związani z kopalnią oraz podobnie energetycy będą mogli znaleźć zatrudnienie chociażby za Odrą, gdzie wydobycie węgla brunatnego jako paliwa dla energetyki odbywa się pełną parą.

O zagłębiu konińskim, czyli na ile lat mamy węgla i jakie odkrywki mogą być eksploatowane
Węgla brunatnego w Zagłębiu Konińskim, nazwie tak chętnie dziś pomijanej przez pewne środowiska, którym jego dezindustrializacja sprzyjałaby własnym interesom (lub używanie jej z poprzedzeniem przez słowo „dawne”), jest jeszcze na przeszło 30 lat (przy eksploatacji udokumentowanych złóż o ważniejszym charakterze dla państwa i ZE PAK). Zagłębie Konińskie posiada ogółem 1 050,4 mln ton węgla, jednakże perspektywą dla kończącego się wydobycia we wspomnianych odkrywkach PAK KWB Konin jest jak najszybsze uruchamianie wydobycia z udokumentowanych złóż w Zagłębiu Konińskim. Do najbardziej kluczowych złóż należy zaliczyć Ościsłowo, Dęby Szlacheckie oraz Piaski. Wydobycie węgla w planowanej O/Ościsłowo przy 3 mln ton rocznie pozwoli na eksploatację tego złoża przez około 9-10 lat, Dęby Szlacheckie przy średnim wydobyciu około 4 mln ton zapewnią paliwo na około 22 lata, natomiast Piaski będąc eksploatowane przez około 30 lat wydobywałyby średnio 3 mln tony węgla rocznie. Rozpoczynanie działalności nowych odkrywek powinno się odbywać jak najszybciej, O/Ościsłowo powinna powstać najpóźniej do 2023/2024 roku, O/Dęby Szlacheckie do 2050 roku oraz O/Piaski około/po 2050 roku. Tylko dzięki sukcesywnemu uruchamianiu eksploatacji tych złóż Zespół Elektrowni PAK będzie wstanie kontynuować pracę bez obaw o brak paliwa, a sektor paliwowo-energetyczny w naszym regionie utrzyma się w stabilnej sytuacji.

Wyszkolona kadra
Nasz przemysł węgla brunatnego, kopalnia i elektrownia nie istniałby bez wyszkolonej kadry. Kopalnia Konin, Zespół Elektrowni PAK oraz Fabryka Urządzeń Górnictwa Odkrywkowego stworzyła odpowiednie warunki szkolnictwa i rozwoju dla przyszłych pracowników oraz pracujących. Utworzony zespół szkół podlegający początkowo pod Ministerstwo Górnictwa i Energetyki, składający się z 10 różnych szkół, wyszkolił tysiące energetyków, górników, mechaników czy elektryków, którzy zatrudnienie znaleźli min. w kopalni Konin, ZE PAK-u czy FUGO. Szkoła ta do dziś kształci rzesze techników w podobnych zawodach, z myślą o przyszłym zatrudnieniu w naszym przemyśle ciężkim. Zapleczem badawczo-rozwojowym dla KWB Konin jest m. in. Fabryka Urządzeń Górnictwa Odkrywkowego – obecnie FUGO Sp. z o.o., która poza możliwością produkcji maszyn na potrzeby wydobycia węgla w Zagłębiu Konińskim (renomowane FUGO produkuje urządzenia i maszyny dla kraju, jak i zagranicy ) posiada także własne laboratoria i pracownie.

Aspekt polityczny przy przeciąganiu decyzji
Ciągłe problemy związane z wydaniem pozytywnej decyzji dla uruchomienia wydobycia ze złoża Ościsłowo zdają się odczuwalne już w całym regionie. Wystosowanie apeli władz Konina, powiatu oraz sejmiku województwa pokazują, jak bardzo ważne jest rozpoczęcie działalności tej odkrywki. Czy KWB Konin oraz ZE PAK będący prywatną własnością jest solą w oku obecnej większości parlamentarnej? Czy partia rządząca odwlekając pozytywną decyzję dla O/Ościsłowo zamierza doprowadzić właściciela do sytuacji, w której będzie musiał zbyć kopalnię i elektrownię na rzecz państwa? To domniemanie takich poczynań, ale nie mogą one odbywać się kosztem całego regionu – Zagłębia Konińskiego, takie działania mogą doprowadzić do nikłych korzyści, a wręcz zapaści.

Wydanie decyzji dla Złoczewa
Zielone światło dla Kopalni Węgla Brunatnego w Złoczewie, należącej do Polskiej Grupy Energetycznej Górnictwa i Energetyki Konwencjonalnej, stwarza nadzieję, iż najpilniejsza dla KWB Konin odkrywka w Ościsłowie również doczeka się pozytywnej decyzji środowiskowej. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Łodzi (podobnie jak RDOŚ w Poznaniu w odniesieniu do Ościsłowa) dla O/Złoczew przesuwała terminy wydania decyzji uwarunkowań środowiskowych argumentując to m. in. koniecznością dostarczenia dodatkowych dokumentacji przez KWB Bełchatów. Opracowanie bardzo złożonego raportu środowiskowego zaowocowało otrzymaniem decyzji środowiskowej na koniec marca 2018 roku, „batalia” z RDOŚ w Łodzi trwała od października 2016 roku. Odkrywka Złoczew, której zasoby opiewają na około 600 mln Mg, przedłuży pracę elektrowni w Bełchatowie oraz stworzy około 2 500 miejsc pracy.

Uwzględnienie odkrywki w Ościsłowie i Dębach Szlacheckich jako strategicznych złóż
30 maja 2018 roku Rada Ministrów przyjęła Program dla sektora węgla brunatnego w Polsce, zakłada on m. in. zaspokojenie zapotrzebowania na węgiel brunatny w kraju, zagwarantowanie niezbędnych dostaw węgla na rynek krajowy oraz uznanie węgla brunatnego za nośnik energii akceptowalny przez ochronę środowiska i w działalności rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Podstawą takiego programu jest potrzeba stworzenia odpowiednich warunków do budowy sektora węgla brunatnego, dającego efektywne wykorzystanie zasobów, kapitału społecznego i gospodarczego, przekładając się na zapewnienie niezależności energetycznej Polski. W programie tym przyjęto ważne dla KWB Konin złoża, Ościsłowo i Dęby Szlacheckie. O/Ościsłowo (Pątnów V) mająca pokłady ok. 32 mln ton węgla znajduje się w scenariuszu uruchomienia jej do 2030 roku, natomiast O/Dęby Szlacheckie o pokładach ok. 70 mln ton węgla do 2050 roku. Obecnie PAK KWB Konin wydobywa 9 mln Mg węgla brunatnego rocznie, pozostałych zasobów węgla jest około 56 mln Mg (w działających odkrywkach), co – jak zauważa rządowy program oraz program Instytutu Górnictwa Odkrywkowego „Poltegor-Instytut” – w scenariuszu nierozwojowym bez uruchamiania wymienionych w obu programach odkrywek (Ościsłowo i Dęby Szlacheckie) oznaczałoby pracę kopalni Konin do 2030 roku. Strategiczne decyzje odnośnie przyszłej roli węgla brunatnego i budowy nowych kompleksów powinny zostać podjęte najpóźniej w latach 2018/2019, wtedy kopalnie będą w stanie zapewnić węgiel bez luk w dostawie (zakładając przerwy w dostarczaniu paliwa dla elektrowni trzeba liczyć się z tym, iż będzie musiało dochodzić do kuriozalnych sytuacji, w których trzeba będzie węgiel brunatny importować).

Wkład KWB Konin i ZE PAK w rozwój miasta i regionu
Nie pozwólmy zamknąć kart historii naszego regionu funkcjonującego pod nazwą Zagłębia Konińskiego jako zakątka górniczo-energetycznego, dzięki któremu powstać mogło nowe miasto o niespotykanym tutaj dotąd dynamicznym stopniu industrializacji połączonej z urbanizacją. Gdyby nie kopalnia Konin, prawdopodobnie na ziemi konińskiej nie doszłoby do zjawiska tak wielkiego rozwoju. Rozwinąć mógł się także inny przemysł czerpiący korzyści z bliskości kopalni – remontowo-maszynowy (m. in. FUGO,), doświadczalny (ZDUGO, Poltegor), produkcyjny (Brykietownia KWB Konin), z bliskości elektrowni – budowlany (PBEiP Energoblok, Energomontaż-Północ, Zakłady Dolina Nidy), metalurgiczny (Huta Aluminium) oraz ten niespokrewniony, wynikający z szybkiego przyrostu ludności i potrzeby zapewnienia miejsc pracy (min. Kombinat Budowlany, ZPO Polanex, Zakłady Szklarniowe Wieruszew, SIPO Konfex, Femikon, POM, WZPOW VIN-KON). Infrastruktura wybudowana przez kopalnię Konin czy ZE PAK do dziś służy mieszkańcom Konina – Górniczy Dom Kultury „Oskard” (dziś należący do CKiS), Pałac Sportu KWB Konin (dziś obiekt sportowo-rekreacyjny „Rondo”), Zakładowy Dom Kultury „Energetyk” (dziś Młodzieżowy Dom Kultury), Hotel „Górnik” (dziś wieżowiec mieszkalny), Hotel „Sonata” (dziś to także wieżowiec mieszkalny), Hotele Robotnicze ZE PAK przy Przemysłowej (dziś to również wieżowce mieszkalne), Ośrodek Sportów Wodnych w Koninie czy Ośrodek Wczasowy ZE PAK w Koninie-Gosławicach (dziś to Miejski Ośrodek Wypoczynkowy) – niezliczona jest ilość zasług kopalni względem rozwoju Konina, budownictwa mieszkaniowego (osiedla, wieżowce budowane z myślą o pracownikach), infrastruktury drogowej czy kolejowej (linia Konin – Kazimierz Biskupi). KWB Konin również sponsorowała klub piłkarski, ma własny klub żeglarski, który co roku organizuje regaty barbórkowe, na które żeglarze zjeżdżają z całej Polski. Ostatnim przykładem działalności przykładającej się do rozwoju miasta może być dołożenie cegiełki przez Zespół Elektrowni PAK na budowę sali gimnastycznej przy Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Koninie.

Zakończenie
Jako młodzi mieszkańcy tego regionu chcielibyśmy zaapelować do Was – do synów i córek ziemi gwałtowniej przebudzonej, której została dana szansa na rozwój z wykorzystaniem czarnego złota. Wyraźmy zrozumienie i poparcie dla Kopalni Węgla Brunatnego Konin, powiedzmy wyraźne TAK dla rozwoju i TAK dla nowych odkrywek. Nie szukajmy alternatywy dla naszego przemysłu paliwowo-energetycznego, a perspektywy, która przełożyłaby się na dynamizację rozwoju w naszym Zagłębiu (a to jest możliwe) i równoczesny rozwój innych gałęzi przemysłu, które w przyszłości przy rzeczywistym zakończeniu wydobycia, byłyby w stanie pokryć „koszty” zamknięcia kopalni – załatać lukę w zatrudnieniu i pełnić funkcję córek pokopalnianych, które stałyby się nowymi matkami Zagłębia.

Oskar Radke, Rafał Grzybowski